"Yumurta dondurma işlemi doğurganlık açısından sigorta"

İSTANBUL (AA) - MUTLU BOZDAĞ - Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Faruk Buyru, kadınların mevcut gelişebilecek yumurtalarının kısa bir tedavi sonrasında vücut dışına alınarak uzun yıllar saklanabildiğini belirterek, "Yumurta dondurma işlemi özellikle evli olmayan kadınlar için doğurganlık açısından sigorta, 'biyolojik saati durdurma' olarak nitelendirilebilir. Kadının yumurta sayısı ve yumurta kalitesi yaşla birlikte azaldığı için bunun önüne geçmenin yolu yumurtaları dondurmaktır." dedi.

Prof. Dr. Faruk Buyru, AA muhabirine yaptığı açıklamada, günümüzde kadınların geç evlenme, kariyer yapma veya diğer sosyal nedenlerle çocuk sahibi olmayı ertelediğini ve bu sebeple gebe kalma yaşının ileriye taşınarak 40 yaş üzerinde çocuk sahibi olma isteğinin her geçen gün arttığını söyledi.

Tüp bebek dahil çeşitli tedavilerle gebelik elde edebilmek için sağlıklı yumurtalara gereksinim olduğunu vurgulayan Buyru, "Kadınlar üreme konusunda ne yazık ki erkekler kadar şanslı değiller. Kadının yumurta sayısı ve kalitesi yaşa paralel olarak azalıyor. Ailede erken menopoz, yumurtalıkla ilgili kist ve operasyonlar, sigara kullanımı yumurtalık rezervini azaltan risk faktörleri. Bu risk faktörleri olmadan da yumurta sayısı ve kalitesinde azalma görülebilmektedir." diye konuştu.

Prof. Dr. Buyru, yumurta dondurmanın yumurtalık rezervi azalmaya başlamış ve o an için gebe kalma olanağı bulunmayan kadınlar için bir şans oluşturduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"O an için gebe kalma olanağı bulunmayan kadınların mevcut gelişebilecek yumurtaları, kısa bir tedavi sonrasında vücut dışına alınarak uzun yıllar saklanabilmektedir. Yumurta dondurma işlemi özellikle evli olmayan kadınlar için doğurganlık açısından bir sigorta, biyolojik saati durdurma olarak nitelendirilebilir. Kadının yumurta sayısı ve yumurta kalitesi yaşla birlikte azaldığı için bunun önüne geçmenin yolu yumurtaları dondurmaktır."

- "Kromozom bozukluğu riski var"

Buyru, embriyo ve sperm dondurma işleminin tarihçesinin çok uzun yıllara dayandığını, başarılı yumurta dondurmanın ise nispeten daha yeni bir işlem olduğunu dile getirerek, "Bunun nedeni yumurtaları dondururken ve çözerken fazla sıvı içeren yumurta hücresinin zarar görmesidir. Ancak sonraki yıllarda geliştirilen vitrifikasyon-hızlı şok dondurma işlemi ile başarı oranları oldukça artmıştır. Bununla birlikte önceleri deneysel kabul edilen yumurta dondurma işlemi, rutin uygulanır ve önerilir hale gelmiştir." ifadelerini kullandı.

Bazı ülkelerde yumurta dondurma işleminin sosyal güvence çerçevesinde devlet tarafından karşılandığını belirterek, şöyle devam etti:

"Ülkemizde de uzun yıllardır tıbbi nedenlerle yapılan bu işlem 2015'ten itibaren sosyal nedenlerle de uygulanmaya başlanmıştır. Yumurta dondurma kanser nedeniyle tedavi görecek veya çeşitli nedenlerle yumurtalıkları alınacak hastalarda uzun süredir 'tıbbi nedenlerle' yapılmaktadır. 'Sosyal nedenlerle', yani kadının isteği ile yumurta dondurma işlemi ise yaklaşık 3 yıldır yapılabilmektedir."

Prof. Dr. Buyru, yasanın yumurtalık rezervi azalmaya başlamış kadınlar için bu imkanı sağladığını vurgulayarak, "Ancak daha erken yaşlarda ve daha fazla sayıda yumurta dondurulması ileride bu yumurtalar kullanılarak oluşacak gebelik şansını artırmaktadır. İleri yaşlarda taze yumurta ile dahi gebelik şansı yüzde 20'nin altındadır. Bunun nedeni ileri yaşlarda hem yumurta sayısının azalması hem de bu yumurtalarda kromozom bozukluğu riskinin artmasıdır. 40 yaş üzerinde elde edilen her üç yumurtanın ikisinde kromozom bozukluğu riski vardır. Bu durum hem gebelik şansını azaltmakta hem de gebelik oluştuğunda düşük riskini artırmaktadır." dedi.

Çalışmaların dondurulmuş yumurtalar ve taze yumurtalarla yapılan tüp bebek tedavisi arasında bir fark bulunmadığını ortaya koyduğunu ifade eden Prof. Dr. Buyru, şu bilgileri verdi:

"Yani aynı yaştaki kadınların dondurulmuş-çözünmüş yumurtaları ile ilerleyen yıllarda tüp bebek yapıldığında gebelik şansı azalmamaktadır. Şunu unutmamak gerekir ki yumurta dondurmak gebelik garantisi anlamına da gelmez. Otuzlu yaşlarda sağlıklı bir gebelik için 10 civarında dondurulmuş yumurta yeterli olabilirken, daha sonraki dönemde gebelik elde edebilmek için ihtiyaç duyulan yumurta sayısı da artmaktadır. Bu nedenle ileri yaşlarda, yumurtalık rezervinin de azaldığı göz önüne alınırsa belki birkaç seans yumurta dondurmak gebelik şansını arttırabilir. Tabii bunun maliyeti artırdığı da göz önüne alınmalıdır."

- "Erken yaşta yumurtası dondurulan kadınlarda gebelik oranı yüzde 50"

Kadın Doğum Uzmanı Prof. Dr. Faruk Buyru, yapılan çalışmalarda daha erken yaşta yumurtası dondurulan kadınlarda bir aylık tedavi ile yüzde 50 civarında gebelik elde edildiğini belirterek, "İleri yaşta gebelik oranları düşmektedir. Gebelik arzu edildiğinde yumurtalar çözünerek kadının eşinin spermleri ile döllenir ve oluşan embriyolar transfer edilir veya dondurulabilir. Genellikle yumurtaların tümü çözünerek işlem yapılmaktadır." şeklinde konuştu.

Buyru, Türkiye'de bu konudaki farkındalığın artmasıyla yumurtalarını dondurmak isteyen kadınların sayısının arttığını ancak sayının yeterli düzeyde olmadığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"Aslında her kadının yıllık jinekolojik muayenesinin bir parçası olarak yumurtalık kapasitesi de değerlendirilmelidir. Bu basit bir ultrasonografi ile yapılabileceği gibi gerektiğinde AMH, FSH ve estradiol gibi hormon tetkiklerine de başvurulabilir. Önemli olan iş işten geçmeden, yumurta sayısı azalmaya başladığında bu işlemin yapılmasıdır. Elde edilen yumurta sayısının fazla olması ilerideki gebelik şansını da arttıracaktır. İşlem, özel tüp bebek merkezlerinde veya tüp bebek merkezi bulunan kamu hastanelerinde yapılabilmektedir."