Yumurta sektörü Irak'ın ithalat yasağının kalkmasını bekliyor

DENİZ ÇİÇEK - Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Afyon, "Irak, ihtiyaç analizi yaparak, ne kadar yumurta alacağını belirleyip ithalatı kotalı şekilde açabilir. Arz-talep dengesine göre ihtiyaçları netleşince yumurtayı ilk olarak Türkiye'den alacaklarını belirttiler." dedi.

Afyon, AA muhabirine, yumurta sektöründeki gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulundu.

Yumurta üretiminin yüzde 70'inin gönderildiği Irak pazarının kapanmasıyla yaşadıkları sıkıntılara değinen Afyon, bu ülkede oluşan arz fazlalığı ve Iraklı üreticilerin talepleri nedeniyle bu kararın alındığını söyledi.

Afyon, Irak'taki arz fazlası yumurtanın aradan geçen sürede eridiğini ve ülkede yumurta fiyatlarının arttığını ifade ederek, "Irak vatandaşlarında da artık tepki oluşmaya başladı. Çünkü yumurtayı pahalı yiyorlar. Bize göre Irak yumurta ithalatı için kapıları açmalı. Irak'ın üretimi talebin ancak yüzde 15'ine yetiyor. Yumurta sıkıntısı baş göstermeye başladı. Şu anda 30'lu yumurtayı 30 liraya yiyorlar." diye konuştu.

Bakan Pekcan'ın girişimleriyle taleplerini Irak'ta dile getirdiklerini vurgulayan Afyon, Irak tarafının, kendi üretimleriyle arz ve talep dengesine göre bir çalışma yapacağını bildirdi. Afyon, Irak'ın ihtiyaç analizi yaparak, ne kadar yumurta alacağını belirleyip, ithalatı kotalı şekilde açabileceğine dikkati çekerek, "Arz-talep dengesine göre ihtiyaçları netleşince yumurtayı ilk olarak Türkiye'den alacaklarını belirttiler." ifadelerini kullandı.

Afyon, Irak pazarının kapanmasıyla ellerinde oluşan stoku likit yumurta üretimi için yumurta sanayisine aktardıklarına işaret ederek, tavuk kesimleriyle üretimi daralttıklarını ve şu anda turizm sezonunun da açılmasıyla yumurta üretim ve tüketiminde denge oluşturulmaya çalışıldığını dile getirdi.

- KDV talebi

Sektörün yaşadığı sıkıntının sebebinin ikinci bir ihracat pazarı bulunmaması olduğunu belirten Afyon, şöyle konuştu:

"Geçmişte de çok ciddi krizler gördük ama her krizden sonra bahar geldi. Alternatif pazarımız olmalı. Irak pazarı da açılacağı zaman kotalı şekilde açılacak. Kalan üretim fazlası için planlama yapılmalı. İnsanlar akşam karar verip sabah yumurtacı, tavukçu olmamalı. Devlet eliyle bu sektörde, üretimden tüketime ve ihracata kadar planlama yapılmalı. Şu anda Avrupa, Asya pazarlarına girmemiz mümkün görünmüyor. Körfez bölgesine haftalık 50 tır sevk ediyoruz ama oraya da rakiplerimiz hücum ediyor. Rakiplerimiz ham madde üreticisi olduğu içi ucuza üretim yapıyor. Fiyatta rekabet edemiyoruz. Onlarla rekabet etmek için zararına ürün vermemiz lazım. Irak'a alternatif olarak Afrika pazarına açılabiliriz ancak orada da lojistik ve pazara girme gibi sorunlarımız var. Bu sorunları üretici tek başına aşamaz. Devletin elimizden tutması lazım."

Afyon, sektör olarak KDV sıkıntısı yaşadıklarına dikkati çekerek, "Yumurta satışında uygulanan yüzde 8'lik KDV'nin, üreticiden değil, perakendeciden tahsil edilmesini talep ediyoruz. Bizim yem girdisinde KDV sıfır, satışta ise yüzde 8. Bu KDV mahsuplaşmasını biz yapıyoruz. Şu anda zarar ederken bir de KDV sorunlarıyla uğraşmak istemiyoruz. Bu KDV devlete, bizim kanalımızla değil perakendeci kanalıyla gitsin." değerlendirmesinde bulundu.

- "Marketler fiyat düşüşlerini yansıtsın"

Yumurtayı 36 kuruşa mal ettiklerini ve Irak ile yaşanan sıkıntıyla çıkış fiyatlarının 15-17 kuruşa kadar gerilediğini vurgulayan Afyon, yumurta fiyatlarını yükseltme ve düşürmenin ellerinde olmadığını ve arz fazlalığı nedeniyle fiyatların düştüğünü söyledi.

Afyon, yumurtanın çıkış fiyatının 22 kuruş seviyelerine geldiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Bu fiyat 36 kuruş seviyesine gelmeden maliyeti dengeleyemiyoruz. Marketlerin koyduğu yüzde 25-30'luk kar marjları fiyatlarımız 45 kuruşa çıktığı zaman satış fiyatlarını aşırı yükseliyor. Fiyatları düşürsek de marketler makul seviyeye inmiyor. Biz de marketlerin makul kar seviyesinde kalmalarını talep ediyoruz. Vatandaşın her zaman ucuz yemesini sağlamalıyız. Yumurtanın koli fiyatı pazarlarda 8-9 lira, küçük marketlerde 9-10 lira, büyük marketlerde 10-12 lira seviyesinde. Marketlerin de bizim ürün çıkış fiyatlarımızdaki iniş ve çıkışları aynı şekilde vatandaşa yansıtması gerekiyor. Fiyat düşüşlerinin vatandaşa yansıması yavaş oluyor."