Zayıflayamama nedeniniz sosyal yeme alışkanlıklarınız olabilir!
Diyetin ve zayıflamanın psikolojik yönüyle çalışırken, diyete uyum sağlayamama sebeplerinden bir tanesinin sosyal yeme alışkanlıkları olduğunu gözlemlediğini belirten Uzm. Psk. Melda Yakupoğlu. diyet yapmaya rağmen uyum sağlayamama sebebinin sosyal yeme alışkanlıkları olabileceğini söyledi.
Diyetin ve zayıflamanın psikolojik yönüyle çalışırken, diyete uyum sağlayamama sebeplerinden bir tanesinin sosyal yeme alışkanlıkları olduğunu gözlemledim. Diyetinize uyum sağlayamama sebebiniz sosyal yeme alışkanlıklarınız olabilir.
Sosyalleştiğiniz bütün anları zihninizde canlandırın. Neredeyse tamamına yakını bir şeyler yemek ve içmek üzerine kuruludur. Örneğin arkadaşlarınızla dışarı çıkmaya karar verdiniz ve bir kafeye gittiniz. Bir şeyler sipariş vermeniz gerekecektir. Arkadaşlarınızın, komşunuzun evine gittiniz veya onlar size geldi. Misafirperverlik olarak algılanan ilk iş aç olup olmadıklarını sormak, bir şeyler ikram etmek olacaktır. Evde aile bireylerinizle birlikte bir ritüel şeklinde yapılan öğünler, birçok kültürde hep birlikte yenen akşam yemekleri çok önemlidir. Sonra pazar kahvaltıları, beş çayları, öğün arası atıştırmalıklar bir sosyallik ve aktivite içerisinde olmaktadır.
Sinemaya gittiğinizde burnunuza taze patlayan sıcak patlamış mısırın kokusu gelir. Konsere gittiğinizde buzlu frigo, bir partide kokteyl, doğum gününde pasta, düğünlerde yemek, bayramlarda baklava, aklınıza gelen sosyallik içeren her ortam ve aktivitede o eylem ile koşullanmış bir yiyecek mutlaka bulursunuz. Sinema ve patlamış mısırın artık bir kült olduğu gibi…
Yemek yerken bir ortamda diğer insanlarla birlikte olursunuz. En basiti akşamları ailenizle bir arada olursunuz. Yalnız yaşamıyorsanız evde yemekler aile ile birlikte yenir. Gün içerisinde herkes yaşadığı şeyleri birbirine anlatır. İyi kötü olaylar birlikte kritik edilir ve yemek yemek sosyal bir olay haline gelir.
Aile ortamı, arkadaş ortamı, ev gezmeleri, dışarıda buluşmalar dışında iş hayatında da yemek sosyalleşmek ile iç içedir. Örneğin toplantıdasınız, önünüzdeki kuru pastalar size bakar. Molalarda çalışma arkadaşlarınızla kahve içersiniz. Yaşamın diğer alanlarında da, hatta her yerde kendini gösterir. Süpermarketlerde tanıtım için verilen gıdalar, hatta benzincilerde bile size atıştırmayı hatırlatacak ip uçları görürsünüz. Kısacası gittiğiniz her yerde ve bütün sosyal ilişkiler içerisinde yemek ve içmek söz konusu olacaktır. Yemek yemek ve sosyallik bu kadar iç içeyken birçok insan çoğu zaman bu sebepten dolayı diyetlerine uyum gösteremezler ve göstermekte ciddi oranda zorluk çekerler. Özellikle de bizim kültürümüzde ikram çok yaygınken ve ikramları geri çevirmek bir kabalıkmış gibi algılanabilecekken…
Sosyalleşirken yemek yemek sizi güzel anılarınızla da koşullandırır. Sevdiğiniz insanlarla, güzel anılarla birlikte tükettiğiniz ürünleri, gıdaları çoğu zaman tüketmek istersiniz. Çünkü bu sizinle ilgili değil beyninizin yapısı ile ilgilidir. Tükettiğiniz yiyecekten çok onu yerken ki anılar zihinde önemlidir. Bu anılar size mutluluk, heyecan gibi pozitif duygular hissettirir. Üzüldüğünüzde ve canınız sıkkın olduğunda bu yüzden de mutlu olmaya ihtiyaç duyarsınız ve bu ürünleri tüketirseniz mutlu olacağınız yönünde zihninizde koşullanırsınız. Asıl amaç karın doyurmak olan zaman dilimi birde sosyalleşme ihtiyacı ile koşullanır. Yemek artı sosyalleşme. Dolayısıyla bazı duyguları yeniden hissedebilmek için aç olduğunuzu düşünebilir, psikolojik olarak yemek yemek isteyebilirsiniz ve bu işin içerisine sosyalliği de dahil edebilirsiniz yada sosyalleşirken bütün bu durumların sizi ne kadar kontrolden çıkardığının farkına varmazsınız.
Sosyalleşirken yediğinizin içtiğinizin farkına varmazsınız. Özellikle de ne kadar miktar yediğinizin. Bu sebeple diyetinize uyum sağlayabilmek için sosyal yeme alışkanlığınızın farkına varmak, beslenmenin psikolojik yönü konusunda bilgi sahibi olmak hatta otomatikleşmiş alışkanlıklar konusunda uyanık olmak ve bazen size sunulan ikramları geri çevirmek, diyet dışında yiyeceklere sınır koymak gerekecektir.
Uzm. Psk. Melda Yakupoğlu
Uzman Klinik Psikolog
