Tarih boyunca atalarımız, yalnızca yemek pişirmek için değil, aynı zamanda güçlü iyileştirici özellikleri için çok sayıda bitki ve baharatlara güvenmişlerdir. Modern doğal tıpta en iyi çalışılmış besin takviyesi olarak kabul edilen zerdeçal gibi zamanın testinden çok az takviye geçebildi.
Fonksiyonel Tıp ve Medikal Estetik Hekimi Uzm. Dr. Nur Topçu, zerdeçal kurkumin takviyelerini anlatarak, faydalarını sıraladı.
Zerdeçal kökü tozu, Güneydoğu Asya'ya özgü bir zencefil türü olan Curcuma longa bitkisinden kaynaklanır. İçerisindeki kurkumioidler, çok çeşitli kullanım ve faydalar ve çok az yan etki ile güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan aktiviteye sahiptir. En iyi zerdeçal takviyeleri, emilimi artırmak ve etkinliği en üst düzeye çıkarmak için kurkumin ve karabiber (piperin) kombinasyonuna sahiptir.
Peki zerdeçal ve kurkumin haplarının sağlığa faydaları nelerdir?
1) Artrit ve Eklem Ağrısına Yardımcı Olur
Zerdeçal özünün en yaygın kullanımlarından biri, eklem ağrısı ve artritten(eklem iltihabı) kaynaklanan rahatsızlıkla mücadele etmektir. Şiddetli artritik semptomlar arasında sınırlı hareket açıklığı, eklem sertliği, aşırı şişme ve hareketsizlik yer alır. Bu semptomlar zamanla kötüleşebilir ve tedavi edilmezse kalıcı hasara neden olabilir.
Araştırmalar, kurkuminin romatoid artrit, psoriatik artrit (sedefe bağlı) ve osteoartrit gelişimi ile bağlantılı iltihaplanma aracılarının çoğunu engellediğini göstermektedir. Zerdeçal, artrit semptomlarını sürekli olarak azaltır ve eklem ağrısı için mükemmel bir tamamlayıcı tedavi görevi görür.
2) Kronik Enflamasyonu Azaltır
Enflamasyon, vücudun irritanlara veya tehditlere tepki veren bağışıklık sistemi cevabıdır. İltihaplı alanlar genellikle şişer, kırmızıya döner veya ağrılı hale gelir. Bu sağlıklı ve normal bir vücut reaksiyonu olsa da, bazen bağışıklık sistemi ters gider. Enflamasyon kronik hale gelirse, önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Birçok çalışma, vücuttaki temel inflamatuar belirteçleri baskılayan kurkuminin anti-inflamatuar özelliklerini göstermiştir. Zerdeçalın antioksidan aktivitesi, düşük dereceli iltihaplanma ile bağlantılı bir süreç olan oksidatif stresi azaltmaya da yardımcı olur. Çoğunlukla kronik sırt ağrısı, siyatik, fıtıklaşmış diskler veya omurga sorunları gibi altta yatan sorunlardan kaynaklanır. Zerdeçal, bu koşullar için doğrudan bir tedavi olmasa da, iltihaplanmayı hedefleyerek ve serbest radikal hasarını azaltarak üst ve alt sırt ağrısını yönetmede potansiyel olduğunu göstermiştir.
3) Kilo Vermeye Yardımcı Olur
Obezite, yüksek tansiyon, diyabet, kalp hastalığı, felç ve diğerleri gibi birkaç farklı sağlık sorununa yol açabilir. Aksi halde sağlıklı bir bireyseniz, kilo vermek oldukça basit olabilir. Bununla birlikte, önceden var olan bir metabolik bozukluğunuz varsa, işler biraz daha karmaşık olabilir. Birkaç çalışma, kurkuminin metabolizmayı stabilize etmeye ve kiloyu yönetmeye yardımcı olarak metabolik bozukluklara fayda sağladığını göstermiştir. Zerdeçal, insülin duyarlılığını artırır, lipid metabolizmasını düzenler ve yağ dokusunun büyümesinden sorumlu birden fazla işlemi baskılayarak yağı hedefler.
4) Cilt Sağlığını İyileştirir
Cildimiz, vücudumuzun en önemli, en dıştaki koruyucu tabakasıdır. Cilt bizi zararlı mikroplardan korur ve iç vücut ısımızı düzenler. Zaman zaman kronik akne, egzama ve sedef hastalığı gibi tedavi gerektiren istenmeyen cilt rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Evde kendi cilt bakım ürünlerini yapan birçok insan, cildi iyileştirmek için yüz maskeleri, macunlar ve diğer topikal çözümleri oluşturmak için zerdeçal tozu kullanır. Araştırmacılar, kurkuminin iltihaplı cilt durumlarıyla ilişkili oksidatif stresi azalttığını doğruladılar. Zerdeçal ayrıca kolajen sentezini artırır ve doku onarımını önemli ölçüde hızlandırır.
5) Doğal Kan Sulandırıcı
Trombosit adı verilen kan hücreleri, yaralı bölgeyi tıkamak için bir hasar bölgesine hareket ettiğinde kan pıhtıları oluşur. Bu olay normal bir bedensel işlevdir. Pıhtılaşma olmasaydı, küçük kesiler bile felaket olurdu. Zaman zaman, tıkanmaları önlemek için kanın inceltilmesini gerektiren belirli sağlık koşulları ortaya çıkar. Kurkumin takviyeleri, belirli koşullar altında bir antikoagülan (kan inceltici) olma potansiyeli göstermiştir. Zerdeçal özü, tromboz (yerel kan pıhtılaşması) ve hemostaz (kan akışını durdurma) dahil olmak üzere pıhtılaşma sürecinin birkaç aşamasını etkiler.
6) Hastalık ve Kronik Durumlarla Mücadeleye Yardımcı Olur
Güçlü antioksidan özellikler, zerdeçalın en önemli faydalarından biri olabilir. Kurkumin, serbest radikal hücre hasarını doğrudan yok ederek ve oksidatif stresi azaltarak bağışıklık sistemi işlevini artırma ve hastalığa karşı koruma konusunda doğuştan bir yetenek göstermiştir. Zerdeçal aşağıdaki konularda ve kronik hastalıklarda yardımcı olabilmektedir:
Kanser: Araştırmacılar, zerdeçalın kanser hastalarında tamamlayıcı bir tedavi olma potansiyeli üzerine çok sayıda deneme yapmış.Kurkuminin seçici olarak kanser hücrelerini hedefleyebildiğini ve tümörün başlamasını ve büyümesini engelleyebileceğini bulmuşlardır. Zerdeçal ayrıca kemoterapiden kaynaklanan iltihabı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Diyabet: Kan şekerinizi düşürmeye veya şeker hastalığını önlemeye çalışıyorsanız, zerdeçal yardımcı olabilir. Birkaç çalışma, tip 1 veya tip 2 diyabetli hastalarda kurkumin potansiyelini göstermiştir. Curcumin, glisemik regülasyonu iyileştirirken hem insülin duyarlılaştırıcı hem de glikoz düşürücü bir yarara sahip gibi görünmektedir.
Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon): Kan basıncını dengelemek ve hipertansiyonu önlemek, zerdeçalın en yaygın kullanımlarından biridir. Yüksek tansiyona neden olan kötü yaşam tarzı seçimlerinin üstesinden gelmemesine karşın kurkumin, yaşla birlikte düşen bir kan basıncı modülatörü olan vasküler endotel (damar yatağı) fonksiyonunu iyileştirme yeteneği göstermiştir.
Alzheimer ve Demans: Araştırmalar, oral zerdeçal takviyesinin demans (bunama) ve Alzheimer hastalığını önlemenin en iyi yollarından biri olabileceğini gösteriyor. Kurcuminler beyindeki beta-amiloid plak oluşumunu azaltmaya ve Alzheimer'ın gelişimiyle bağlantılı iki temel biyolojik belirteç olan nöroinflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilmektir.
Kolesterolü Düzenleyici: Belirli koşullar altında, klinik araştırmalar zerdeçalın trigliseritleri ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceği sonucuna varmıştır. Mevcut kanıtlar, obezseniz, metabolik sendromunuz, diyabetiniz veya kan lipid profilinizi etkileyen başka bir kronik durumunuz varsa kurkuminin yararlı olabileceğini göstermektedir.
Aşırı Kandida Büyümesi: Zerdeçalın temel sağlık yararlarının antibakteriyel, antiviral, antiinflamatuar ve antioksidan aktivitesini içerdiğini biliyoruz. Mevcut kanıtlar, kurkuminin ayrıca antifungal özellikler içerdiğini göstermektedir. Birden fazla test, zerdeçalın kandida aşırı büyümesini azaltabileceği ve orta derecede başarı ile mantar enfeksiyonlarını hedefleyebileceği sonucuna vardı.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): IBS hastalarının sıklıkla vücudun enflamatuar yanıtında bir artış gördüğünü gösteren yeni araştırmalar ortaya çıkarken, artık yeni bir tedavi hedefimiz var. Kurkumin tozu IBS şiddetini azaltma ve karın ağrısı, şişkinlik ve kabızlık gibi semptomları sınırlama potansiyeli göstermiştir.
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (IBD): Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı, gastrointestinal sistemde devam eden iltihaplanma nedeniyle gelişebilir. Kurkumin, kronik ve nükseden GI yolu problemlerine bağlı proinflamatuar belirteçlerin yukarı düzenlenmesini inhibe ederek IBD tedavisinde önemli bir potansiyel göstermiştir.
Fibromiyalji ve Kronik Yorgunluk Sendromu: Şu anda, fibromiyalji ve kronik yorgunluk sendromu için tanımlanmış bir tedavi yoktur, ancak semptomları ve alevlenmeleri kontrol etmenin birçok yolu vardır. Araştırmacılar, zerdeçal takviyelerinin iltihaplanma yollarını engelleyerek ve oksidatif stresi azaltarak yaygın kas-iskelet sistemi ağrısını azaltmaya yardımcı olabileceğini öne süren kanıtlar elde etmştir.
Parkinson Hastalığı: Parkinson hastalığı, yaşlı popülasyonlarda titreme, kas sertliği ve postural instabilite gibi motor semptomlarla karakterize nörodejeneratif bir durumdur. Kurkumin, önemli nöroprotektif faydalar göstererek, hastalığın ilerlemesiyle bağlantılı nörotoksisiteyi ve oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olur.
Tiroit Hastalığı: Tiroid hastalığı, dünyadaki birçok popülasyonda oldukça yaygındır. Kurkuminin enflamasyonla mücadele, bakteriyel aşırı büyümeyi azaltma ve serbest radikallerle savaşma konusundaki benzersiz yeteneği, sağlıklı bir tiroidi desteklemeye yardımcı olur. Zerdeçal kapsülleri ayrıca tiroid bozukluklarına eşlik eden rahatsız edici semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.
7) Beyin Fonksiyonunu Geliştirir
Genel zihinsel sağlığı ve bilişsel işlevi iyileştirmek, en popüler zerdeçal kullanımlarından biridir. Araştırmalar, kurkuminin beyin sağlığı için kritik olan DHA sentezini geliştirdiğini gösteriyor. Antioksidanlar ayrıca bilişi geliştirebilmekte ve beynin yeni sinaptik bağlantılar oluşturma kapasitesi olan nöroplastisiteyi artırabilmektedir. Birkaç klinik çalışma, zerdeçal özünün beyindeki nörotransmiter dengesini etkileyebileceğini göstermiştir. Kurkumin, serotonin ve dopamin düzeylerini düzenleme yeteneği sayesinde antidepresan ve anksiyolitik bir etkiye sahip görünmektedir. Bu nedenle depresyon için iyi bir tamamlayıcı tedavi olabilmektedir.
*8) Alerjileri ve Astımı İyileştirir
Bir alerji, bağışıklık sistemi yabancı bir maddeyi yanlışlıkla vücuda zararlı olarak tanımladığında ve ona aşırı tepki verdiğinde ortaya çıkar. Alerjik bir reaksiyon sırasında, bu alerjenlere yanıt veren ve sonuçta istenmeyen semptomların (öksürme, hapşırma, kaşıntı vb.) toplanmasına yol açan antikorlar üretiriz. Zerdeçal tozunun anti-enflamatuar aktivitesi, alerji ile ilgili birçok semptomla savaşmaya ve astım krizi olasılığını azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Güncel araştırmalar, bir kurkumin takviyesinin hapşırma, burun tıkanıklığı ve kısıtlı burun hava akışı ve saman nezlesi ile bağlantılı burun akıntısı belirtilerini azaltabileceğini öne sürmekte.
9) Karaciğer Detoksifikasyonunda Yardım Eder
Temizleyici olarak da bilinen karaciğer detoksu, vücudumuzun ihtiyacı olanı almasını sağlamak için kandaki toksinlerin uzaklaştırılmasını ve besinlerin metabolize edilmesini içerir. Karaciğeri vücudun merkezi filtreleme sistemi olarak görev yapar. Sağlıklı bir karaciğer, optimal fiziksel ve zihinsel sağlık için çok önemlidir. Birkaç çalışma, kurkuminin enflamatuar yolları kesintiye uğratarak zararlı maddelerden karaciğere verilen zararı sınırlama yeteneğini göstermiştir. Zerdeçal ayrıca safra üretimini ve safra kesesinden salınımı uyararak istenmeyen atığın vücuttan atılmasına yardımcı olur.
10) Baş Ağrısına ve Migrenlere Yardımcı Olur
Baş ağrıları ve migrenlerin üstesinden gelmek son derece zordur. Yoğun ağrı ve rahatsızlık, stres, yorgunluk, yetersiz uyku, iltihaplanma, kötü duruş, boyun gerginliği ve diğer bazı nedenler dahil olmak üzere birçok faktörden kaynaklanabilir. Baş ağrısı ve migren tedavisinde anti-enflamatuar ve antioksidan özellikleriyle en çok potansiyel gösteren takviye kurkumindir. Kesin mekanizmalar bilinmemektedir, ancak zerdeçalın iltihaplanma ile bağlantılı ağrıyı azaltabileceği ve vücuttaki oksidatif stresi doğrudan engelleyebileceği görülmektedir.
Zerdeçal Kurkuminin Sağlık Faydaları Üzerine Son Düşünceler
"Zerdeçalın ne işe yaradığını" merak ediyorsanız, cevap hemen hemen her şeydir. Unutulmamalıdır ki; zerdeçal takviyeleri hastalıklara veya kronik rahatsızlıklara çare değildir. Ancak, kurkuminin benzersiz tıbbi özellikleri, modern doğal tıpta önemli sağlık yararları ve kullanımları göstermiştir.
Neredeyse her çalışmada, zerdeçal kökü ekstresi hem etkili olduğunu, daha yüksek dozlarda iyi tolere edildiğini hem de olumsuz yan etkilerin bulunmadığını göstermiştir. Rejiminize zerdeçal hapları eklemeyi düşünüyorsanız, her zaman önce bir doktora veya birinci basamak hekimine danışın. Aldığınız herhangi bir besin takviyesinin önceden var olan herhangi bir ilaçla çakışmadığından emin olmak çok önemlidir.
Fonksiyonel Tıp ve Medikal Estetik Hekimi
Uzm. Dr. Nur Topçu
www.lifezone.com.tr
Facebook: @lifezoneistanbul
Instagram: @lifezoneistanbul
YouTube - Dr. Nur Topçu Lifezone