Zeytinyağı Sektöründe Hasat Öncesi 'DİR' Tartışması

Türkiye’nin önümüzdeki dört beş yıllık süreçte dünya ikincisi olmayı hedeflediği zeytinyağı sektöründe tartışma bitmiyor. Bu yıl 201 bin tonluk rekolte beklenen yeni sezona hazırlanan ve ilk hasat için günler sayan zeytinyağı sektörü, Kristal Zeytinyağları Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ayhan Baran’ın Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) ile Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi (ZZTK)’ni hedef alan açıklamaları üzerine karşı karşıya geldi.

Baran, bir gazeteye verdiği röportajda ihracatçılara yönelik, “Onlar ihracatçı değil. İhracatçı adam Dahilde İşleme Rejimi (DİR)’ni istemez, teşvik etmez. Onlar günü kurtarıp günlük iş yapmak isteyenler.” sözleriyle sektörde yıllardır süren DİR tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili ve EZZİB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nedim Güreli, Baran’ın ihracatçıları hedef alan sözlerine sert tepki gösterdi. EZZİB olarak DİR’e karşı olan ve oligopol olarak tanımladıkları kesimle beş altı aydır tartışmaya girmemeye özen gösterdiklerini ifade eden Güreli, “EZZİB olarak ihraç kaydıyla zeytin ve zeytinyağı ithalatına izin veren DİR talebimizden vazgeçmiş değiliz ancak belli bir ekonomi bilgisi ve birikimi olmayan insanlarla ekonomi tartışmanın beyhude olduğunu gördük. Bu nedenle kamuoyundaki açıklamalarına cevap verme gereği duymadık. Bazı insanlar, basına çıkabilmek ve gündemde kalabilmek için bu konuları ısıtıp ısıtıp gündeme getiriyor. 'Türkiye’de ihracatçılar DİR istemez.' diyen bu zatın, Türkiye’de toplam ihracatın yüzde kaçının DİR kapsamında yapıldığından sanırım haberi yok.” şeklinde tepki gösterdi. Avrupa Birliği’ne markalı ve kutulu ihracatta Türkiye’nin sadece 100 ton kotası bulunduğuna işaret eden Güreli, “Her sene bu kotayı alıp ihracat yapıp bu miktarla kendini ihracatçı sayıp ihracat hakkında da beyanat verebilmekteler.” dedi.

‘ZZTK’NİN DAVETLERİNE KAYITSIZ KALDI’

Baran’ın, ZZTK’yi kastederek, “Bir tanıtım komitesi kurdular. Paraları alıyorlar yani…” şeklindeki açıklamasına ise ZZTK Başkanı Metin Ölken cevap verdi. Bu beyanatı anlayamadıklarını ifade eden Ölken, “Bu açıklamayla ZZTK başarısız mı yoksa kesilen paraları usulsüz kullanıyorlar mı demek istiyor anlayamadık. Daha anlaşılır bir açıklama getirirlerse kendilerine gerekli açıklamayı yaparız.” karşılığını verdi. Baran’ın, ZZTK’nin iç tanıtım çalışmaları için müşterek bir platform oluşturma çalışmaları sırasında şahsen davet etmelerine rağmen kayıtsız kaldığını ileri süren Ölken, şu eleştirileri yöneltti: “ZZTK olarak sorumlu olduğumuz EZZİB Genel Kurulu’nda oybirliği ile ibra edildik. Gerek iç gerekse dış piyasada yaptığımız çalışmaları sürekli kamuoyu ile paylaşıyoruz. Ayrıca www.zztk.org.tr adresinden, yaptığımız tanıtım çalışmaları detaylı olarak incelenebilir. Eleştirileri hakkaniyetten uzak görüyoruz. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden çeşitli kurum temsilcileri ile yaptığımız bu çalışmalara, kendisini sektörün akil adamı ve duayeni olarak tanımlayan Sayın Baran’ın katılmaması ve şimdi de birlik olma çağrısı bize biraz tezat oluşturuyor gibi görünüyor.”

‘BARAN, AYNAYA BAKSIN’

Kristal Zeytinyağları Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ayhan Baran’ın, EZZİB’i kastederek, “Mesela ihracatçı birlikleri, eskiden ciddi ağırlığı olan kurumlardı. Şimdi kimse kalmadı.” şeklindeki açıklamasına da EZZİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakan Özdolgun tepki gösterdi. Özdolgun, “Birliğin eski ağırlığının kalmadığından söz edenler, aynaya dönüp bir baksın. Aslen kendi kurumlarının hiçbir ağırlığı olmadığını göreceklerdir.” dedi.

TİM Başkan Vekili ve EZZİB Başkanı Güreli de Baran’a yönelik tepkisini şöyle dile getirdi: “EZZİB’in eskiden bir ağırlığı olduğunu, şimdi olmadığını söyleyen bu zat, seçimle gelinen bu mevkilerin atamayla olmasını mı arzu etmektedir? Sayın Baran, şahsi ofisi gibi girip çıktığı ve yıllarca görev yaptığı borsada, zeytinyağı sektörünün sorunlarının çözümüne ne kadar katkı koymuştur? Borsada tekrar aynı görevi alamayıp sivil toplum kuruluşları hakkında atıp tutmak da çok etik değildir.