"Zirai don kayısıda rekolteyi etkilemeyecek"

ORHAN YOLDAŞ - Dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 85'inin yapıldığı Malatya'da 23-25 Mart'ta etkili olan zirai donun rekolteyi etkilemeyeceği belirtildi.

Kentten geçen yıl 112 ülkeye 95 bin 350 ton kuru kayısı ihraç edilerek karşılığında 261 milyon 397 bin dolar gelir sağlandı.

Yaklaşık 50 bin ailenin geçimini kayısıdan sağladığı Malatya'da bu sezon yüksek rekolte bekleniyor ancak 23-25 Mart'ta görülen zirai don, rakımı bin 100 metrenin altındaki kayısı bahçeleri için risk oluşturdu.

Yeşilyurt Ziraat Odası Başkanı Doğan Solmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zirai donun kayısı bahçelerinde yol açtığı hasarın rakıma göre farklılık gösterdiğini söyledi.

Solmaz, bazı bahçelerin içinde kaldığı, "don çukuru" diye tabir edilen ve her yıl zirai dondan zarar gören alanlar bulunduğunu ancak bu alanlardaki verim kaybının rekolteyi etkilemediğini dile getirdi. Solmaz, şöyle devam etti:

"Burası çukur olduğu için soğuk daha fazla etki yaparak çiçeklerin yüzde 90'ını dondurmuş. Normalde don çukurlarına kayısı ekilmemesi gerekir. Burada hava akımı olmadığı için hasar fazla. Devletimiz don çukurlarına ekilen kayısı ağaçlarının sökülmesi için teşvik vermeli. Don çukuru olmayan ve hava akımı, rüzgar alan bölgelerde hasar oranı yüzde 10 ile 40 arasında değişiyor. Burada ağaçlarda kalan kayısılar çiftçinin kendi işçiliğini bile kurtarmaz. "

Solmaz, kayısı bahçelerinin rakım ve yeryüzü şekillerine bağlı olarak zirai dondan etkilenme oranının değiştiğini yineleyerek, "Zirai don Malatya'daki kayısı rekoltesini etkileyecek düzeyde değil. Bin 100 rakımın altında rüzgar almayan don çukuru dediğimiz hava sirkülasyonu olmayan yerlerde zirai don hasarı yüksek. Diğer bölgelerde zirai don yüzde 10 ile 40 arasında." dedi.

Bazı bahçelerden ağaçlar belli olgunluğa erişmesine rağmen verim alınamadığını anlatan Solmaz, bu durumun hem devlet hem de çiftçi açısından zarar olduğunu söyledi.

- "Fanlar zirai donun zarar vermesini önlüyor"

Solmaz, zirai dondan korunmada rüzgar fanlarının etkili olduğunu belirterek, "Bunlar da çok pahalı, çiftçinin bunları yaptırmaya ekonomik gücü yetmez. Hem de bahçelerde o fanları çalıştıracak elektrik altyapısı yok ancak fanlar rüzgar akımı oluşturarak, zirai donun zarar vermesini önlüyor." diye konuştu.

Yeşilyurt ilçesi Çayırköy Mahallesi'nde don çukuru tabir edilen alanda kayısı bahçesi bulunan çiftçi Celal Özdemir de ektiği buğday ve arpadan istediği geliri elde edememesi nedeniyle 10 yıl önce arazisine kayısı fidanı diktiğini ancak zirai don nedeniyle zarar ettiğini anlattı.

Çiftçi Müslüm Özdemir de "Rakımı düşük yerlere yonca ekmemiz tavsiye ediliyor, doğrudur ama yeterli suyumuz yok. Burada çiftçinin gelir kaynağı kayısı üretimi, hayvancılık ve en son buğdayla arpa üretimidir. Devletimiz yonca ekeceklere sulama sistemi yapımı ve sondaj kuyusu açmak için hibe desteği vermeli." dedi.