Suudi Arabistan, Arap Yarımadası’nda yer alan en büyük ülkedir. Resmî adı Suudi Arabistan Krallığı’dır. Ürdün, Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Yemen ile komşu sınırlara sahiptir.
İslam dininde kutsal sayılan Mekke ve Medine şehirleri bu ülkenin sınırları içerisindedir. Suudi Arabistan’ın kurucusu Abdülaziz İbni es Suud’dur. Milli marşı ‘Kraliyete Selam’ olan bu ülkenin başkenti Riyad’dır. Resmî dili Arapça ve resmî dini İslam olarak belirtilen Suudi Arabistan, şeriat yasalarını esas alan bir krallıktır.
Para birimi Riyal olup petrol, ülke ekonomisinde önemli bir rol üstlenmektedir. Suudi Arabistan’ın iklimi çoğunlukla sıcak yaz günlerini beraberinde getirirken sıklıkla görülen bitki örtüsünün hurma ve palmiye ağaçları olduğu bilinir.
Hollanda Dış Ticaret ve Kalkınma İşbirliği Bakanı Sigrid Kaag'ın, Suudi Arabistan'a yapacağı ticari ilişkiler ziyareti iptal edildi
Cumhurbaşkanlığı üst düzey görevlilerinden Mücahit Küçükyılmaz: "(Kaşıkçı cinayetine ilişkin) Bu olay Türkiye'nin Suudi Arabistan, Ortadoğu, ABD ve Avrupa ülkeleriyle ilişkileri için sabotaj niteliğinde bir hareket. Ama biz bundan bir zarar almadan çıkmayı başardık" - "Türkiye bu krizden en az zararla sıyrılmayı bildiği gibi ilaveten özgür ve demokratik bir şekilde kamuoyunu bilgilendirerek dünyaya demokratik yüzünü gösteren bir mesaj vermiştir" - "Başta ABD olmak üzere dünyanın geri kalanından bu konuda biraz daha hassas olmalarını beklerdik"
Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanı Peter Altmaier: - "Avusturya'nın, Suudi Arabistan'a silah ihracatına yönelik ortak Avrupa pozisyonu önerisini memnuniyetle karşıladım"
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Alaaddin Burucerdi: - "Suudi Arabistan, bu gazeteci ve siyasi aktivisti Türkiye'deki temsilciliğinde katlederek, gerçek yüzünü gösterdi. Suudi Arabistan dünya kamuoyuna hesap vermeli ve işlediği suçlar nedeniyle uluslararası mahkemelerde yargılanmalıdır"
Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu önünde başka bir araçtan 3 valiz ve bir siyah poşet konulan minibüs, daha sonra buradan ayrıldı
Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda hareketlilik yaşandı. Levent'teki başkonsolosluk binasına sabah saatlerinde siyah bir minibüs geldi. Başkonsolosluk kapısına kadar yanaştırılan minibüse içeriden çıkarılan bavullar konuldu. Diplomatik plakalı minibüs daha sonra buradan ayrıldı.
Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın oğlu Salah bin Cemal Kaşıkçı, ABD'ye gitmek üzere Suudi Arabistan'dan ayrıldı - İnsan Hakları İzleme Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Sarah Leah Whitson: - "Cemal Kaşıkçı'nın oğlu Salah ve ailesi Riyad'dan ayrıldılar ve ABD'ye geliyorlar, seyahat yasağı kaldırıldı. Salah'ın, Muhammed bin Selman'ın gaddarca ve tuhaf selamlaşmasına maruz kalması çok kötü"
Savaşı Durdur Koalisyonu Başkan Yardımcısı Chris Nineham: - "Utanç verici şekilde İngiltere hükümeti Suudi rejimine büyük miktarda silah sağlıyor, diplomatik ve siyasi destek veriyor. Bunun sona ermesi gerektiğine inanıyoruz"
Suudi gazeteci Ali al-Ahmed: - "Kısa bir zaman öncesine kadar Suudi yönetimini destekleyenler, Kaşıkçı'dan sonra şaşırmış gibi davranıyor" - "Şimdi Kaşıkçı için timsah gözyaşı dökenler, Suudi yönetiminin Yemenli çocukları öldürmesini ve açlıktan ölüme terk etmesini hala destekliyor" - Mısır Amerikan İlişkileri Merkezi Başkanı Eldin Hamid: - "Kaşıkçı'nın öldürülmesi Suudi Arabistan'ın üstünden çıkmayan bir leke olarak kalacak"
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, telefonla görüştüğü Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile Kaşıkçı cinayetini ele aldı
İngiltere'nin, Suudi Arabistan ve Yemen Savunma Ateşesi Albay Brian Lees, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden sonra Suudi Krallığı'nın saygınlığını ve güvenilirliğini düzeltmek için Veliaht Prens Selman'ı görevden alacağını iddia etti.
Suudi Arabistan Enerji, Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Halid el-Falih: - "İran'a yönelik yaptırımlarımız var ve İran'ın ihracatının nasıl olacağını kimse bilmiyor. Aynı zamanda Libya, Nijerya, Meksika ve Venezuela gibi ülkelerde de olası gerilemeler var. Günde üç milyon varil ortadan kaybolursa bu hacmi karşılayamayız. Bu yüzden petrol rezervlerini kullanmamız gerekir"
Türkiye'den öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın oğlu Salah Kaşıkçı, Suudi Arabistan'dan ayrıldı. Aynı zamanda ABD vatandaşı olan Salah Kaşıkçı'nın, ülkeden çıkmasına Suudi yetkililer tarafından izin verilmiyordu.
Veliaht Prens Bin Selman başkanlığındaki toplantıda, "Genel İstihbarat Başkanlığının teşkilat yapısı, yürürlükteki sistemler ve yasal çerçeveler, politikalar, prosedürler, yönetim ve eğitim mekanizmaları konuları" ele alındı
Cemal Kaşıkçı cinayeti soruşturması kapsamında Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nun bahçesindeki kuyuda arama izni verilmedi. Hürriyet'te yer alan habere göre, kuyudaki sudan sadece örnek alındı. Öte yandan AA, 38 konsolosluk çalışanının ifadelerinin alınma işleminin tamamlandığını duyurdu.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin odağındaki Muhammed bin Selman'ın, savaş, insan ve kadın haklarına odaklanan fotomuhabiri Lynsey Addario'nun hayatını temel alan filmin finansörlüğüne talip olduğu ortaya çıktı. Addario, başrolü üstlenecek Scarlett Johansson'un Suudi Veliaht Prensi'ni veto ettiğini belirtti.
Suudi Arabistan'a kargo ile gönderilmek istenen içecek makinesine yerleştirilen 40 bin uyuşturucu hap ele geçirildi
AP, Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin uluslararası soruşturma yapılması ve sorumluluklarının tespit edilmesi durumunda Suudi yetkililere yaptırım uygulanması çağrısında bulunan karar tasarısını onayladı.
Ortadoğu genelinde nüfuzunu artırmaya çalışan İran ile bu ülkeye karşı mücadele ettiğini ileri süren Suudi Arabistan ve müttefiklerinin Yemen’deki askeri varlıkları, ülkeye kaos ve acıdan başka bir şey getirmedi - Batı'nın Aden yönetimini meşru görmekle birlikte, Yemen’de taraflara siyasi çözüm ve müzakere çağrıları yapması, en azından şimdilik, ne Suudi Arabistan ne de İran’a Yemen’de askeri bir başarı şansı tanınmayacağını gösteriyor - Körfez Girişimi’nin sonuçsuz bir girişim olduğunu, İran ve Suudi Arabistan’ın ortak düşmana karşı her ne kadar planlı olarak olmasa da birbirine kimi zamanlar göz yumarak aynı amaç için hareket ettiği ve Arap Koalisyonunun Yemen’de başlattığı askeri operasyonların hedefine ulaşmasının zor olduğunu söylenebilir
Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu: - "(Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti) Türkiye bu olayı ABD'ye rağmen 10 gün içerisinde çözmüştür, her şeyi ile çözmüştür. Bu çözümden memnun olmayanlar, 'Türkiye bunu Suudi Arabistan'a karşı bir koz olarak kullanıyor' diye konuyu saptırma çabasındadırlar" - "Arbede oldu dediklerinin içinde adli tıp uzmanı var, kesip biçme, gazla eritme, kimyasalla etleri eritme uzmanını sorgu timine almışsınız. 15 kişi gelmiş, çıkışa dublör koymuşsunuz, hepsi planlanmış, ondan sonra arbede oldu bilmem ne... Çok özür diliyorum ucuz pavyon cinayetlerinde yapılan savunmalar daha tutarlıdır" - "Andımız, Anayasa'ya uygun mudur, uygundur. İçinde ırkçılık da yoktur. Bu milletin her unsuru hangi ırktan olursa olsun, aslidir, birinci sınıftır, Türkiye'de ikinci sınıf olmaz. Peki bunu nasıl başaracağız, bunu hepimizi adalet paydasında güven içerisinde yaşatan bir sistemle başarabiliriz"
Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu: - "(Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti) Türkiye bu olayı ABD'ye rağmen 10 gün içerisinde çözmüştür, her şeyi ile çözmüştür. Bu çözümden memnun olmayanlar, 'Türkiye bunu Suudi Arabistan'a karşı bir koz olarak kullanıyor' diye konuyu saptırma çabasındadırlar" - "Arbede oldu dediklerinin içinde adli tıp uzmanı var, kesip biçme, gazla eritme, kimyasalla etleri eritme uzmanını sorgu timine almışsınız. 15 kişi gelmiş, çıkışa dublör koymuşsunuz, hepsi planlanmış, ondan sonra arbede oldu bilmem ne... Çok özür diliyorum ucuz pavyon cinayetlerinde yapılan savunmalar daha tutarlıdır" - "Andımız, Anayasa'ya uygun mudur, uygundur. İçinde ırkçılık da yoktur. Bu milletin her unsuru hangi ırktan olursa olsun, aslidir, birinci sınıftır, Türkiye'de ikinci sınıf olmaz. Peki bunu nasıl başaracağız, bunu hepimizi adalet paydasında güven içerisinde yaşatan bir sistemle başarabiliriz"
Reuters'ın haberine göre; Suudi Arabistan'da başsavcı, Kaşıkçı cinayetinin önceden planlanmış olduğunu açıkladı.
Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman, ülkesinde düzenlenen bir konferansta Lübnan Başbakanı ile ilgili olarak bir göndermede bulundu. Selman'ın şakası salondakileri kahkahaya boğdu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: (2) - "(Kaşıkçı'nın öldürülmesi) Cinayetle ilgili herkesin Türkiye'de soruşturulması ve yargılanması gerekiyor" - "Bu sürecin son derece açık ve şeffaf şekilde yürütülmesi gerekiyor" - "Şu anda uluslararası mahkemeye taşıma durumu yok. Böyle bir şu anda niyetimiz de yok"
İngiltere'de yayımlanan Guardian gazetesinin yazarlarından Owen Jones, "İngiltere ruhunu Suudi hanedanına sattı. Yazıklar olsun" başlıklı bir makale yazdı.
Genelkurmay İstihbarat Dairesi Eski Başkanı İsmail Hakkı Pekin, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi konsolosluğunda sorgulanma ve infaz görüntülerinin internet üzerinden Riyad'a izletildiğini iddia ederek, 'Bundan CIA haberdar. O bilgiler MİT’in elinde de vardır büyük olasılıkla' diye konuştu.
Uzmanlar, Suudi Arabistan ile silah satımı, petrol fiyatları ve İran'a ambargo konusunda işbirliği içinde oldukları ve bölgede İsrail'i korumaya yardım edecek başka ortakları olmadığı yönünde değerlendirmeler yapan ABD Başkanı Donald Trump'ın kendi girişimleriyle iktidara taşıdığı Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı sonuna kadar korumaya çalıştığını savundu - ORSAM Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal: - ''(Kaşıkçı cinayeti) Trump'ın olayın başından beri konuyla ilgili çelişkili açıklamalar yapması, Suudi Arabistan ağzı ile ''Ben biliyorum onlar yapmamıştır, kazara ölmüştür'' gibi demeçler vermesi tamamen Veliaht Prensi Selman'ı korumaya yönelik'' - ''(Trump ve Selman) İsrail'in bölgedeki güvenliği ve İran'ın yayılmacılığını önlemek için 'Yüzyılın Anlaşması'ına imza atmış iki müttefik'' - Galatasaray Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Ali Faik Demir: - ''Kaşıkçı cinayeti Suudi Arabistan'da bugüne kadar demokrasiye ve özgürlüklere karşı yapılan olumsuz uygulamaları ilk defa tüm dünyaya en sıcak şekilde gösterdi'' - ''Adalet-çıkar ikilemi tüm uluslararası ilişkiler aktörleri için hayati önemdedir. Dengelerin ve ilişkilerin değişmesi de olasıdır. Kaşıkçı cinayetinde kimlerin kurban edileceği bize geleceğe yönelik projeksiyonlar yapmamız için en değerli veri olacaktır. Günah keçisi kim olacak ve yola kimler kimlerle beraber devam edecektir''
Üst düzey AB yetkilisi: - "Suudilerin Kaşıkçı olayına ilişkin açıklamaları gerçekçi ve inandırıcı gelmedi" - "Olayın İstanbul'da meydana gelmesi endişe verici. Hala kafamızda soru işaretleri var. Kaşıkçı ne yaptı ki öldürüldü?" - "Vize serbestisi, terörle mücadele ve mültecilerle ilgili konularda teknik düzeyde görüşmeler devam ediyor" - Batılı diplomat: - "(Kıbrıs müzakereleri) Türk tarafı ucu açık bir görüşme istemiyor"
Washington Post gazetesi, isimlerini belirtmediği yetkilileri referans vererek, CIA Direktörü Haspel'in Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin ses kayıtlarını dinlediği iddiasını yazdı.
New York Times, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesini bölgesel rakibi Suudi Arabistan’ın ayağına çelme takma fırsatı olarak gördüğünü yazıyor.
ABD'nin Washington Post gazetesi, isimlerini belirtmediği yetkilileri referans vererek, CIA Direktörü Gina Haspel'in Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin ses kayıtlarını dinlediği iddiasını yazdı
İtalya Dışişleri Bakanı Enzo Moavero Milanesi: - "İtalya, Kaşıkçı olayının ardından Almanya'nın yaptığı gibi Suudi Arabistan'a muhtemel silah tedarikini durdurmayı kesinlikle değerlendiriyor"
May, Kral Selman'a ülkesinin Kaşıkçı'nın öldürülmesi konusundaki "ciddi kaygılarını" iletti
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini: - "Biz sorumluların tespit edilmesini istiyoruz. Bu, intikam almaya çalışmak ya da günah keçisi aramak anlamına gelmiyor"
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD'nin İran'a yönelik yeni yaptırımlarla Cemal Kaşıkçı cinayetini dünya kamuoyunun dikkatinden kaçırmayı hedeflediğini söyledi
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman: "Suudi Arabistan ve Türkiye arasında çatlak oluşturmak isteyenler var. Kral Selman bin Abdulaziz, ben ve Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan olduğu sürece bunu asla başaramayacaklar"
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo: - "(Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin) Suudi Arabistan'ın bu konuda ciddi sorumluluklar aldığını görüyoruz ama ne olduğu tam olarak aydınlatılmadığı sürece tatmin olmayacağız"
Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından İsviçre'nin Suudi Arabistan ile ilişkilerini yeniden değerlendireceği belirtildi
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan tarafından gelen talep üzerine Veliaht Prens Muhammed bin Selman'la telefonda görüştü - Görüşmede, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin bütün yönleriyle aydınlatılması için ortak çaba harcanması hususu ve bu çerçevede atılması gereken adımlar ele alındı
Son dakika haberine göre, Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürülmesine ilişkin soruşturma kapsamında, cinayetten önce Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'na ait diplomatik plakalı araçla Belgrad Ormanı'nda keşif yapıldığı ortaya çıktı.
AK Parti Genel Başkan Danışmanı Yasin Aktay: - "Arap Baharı sırasında tüm İslam dünyasının topyekun tekrar demokratik bir yönetime kavuşması konusunda fikirleri vardı. Bu konuda çok aktifti. Zaten katıldığı toplantılarda bu konular üzerinde konuşuyordu. Suudi Arabistan’ın buna verebileceği, vermediği, vermekten çekindiği katkı, hatta yaptığı engellemeler üzerine de tabii ki konuşuyordu. Bu da onu ilginç kılıyordu" - "İstanbul, İslam dünyasının ve dünyanın önemli bir merkezi. İslam dünyasıyla ilgili ekonomik, kültürel ve bilimsel birçok toplantı artık İstanbul’da icra ediliyor. Kaşıkçı’nın da bu tür toplantılara davet edildiği hemen hemen her ay bir program oluyordu Türkiye’de. En seçkin insanların davet edildiği toplantılarda ilk akla gelen birkaç isimden birisi oluyordu Kaşıkçı" - "Köken itibarıyla Türk’tü. 1. Dünya Savaşı yıllarında çizilen sınırlar içerisinde, o günkü hareketlilikler içinde, hepsi Osmanlı toprağı olan coğrafyanın bir parçası olan Suudi Arabistan kısmında kalmış bir Türk’tü. Ailenin köken itibarıyla Kayseri’ye dayanan bir geçmişi var. Aile, Suudi Arabistan’da yaşadığı süre içerisinde kendini hep Türk hissetmiş"
İngiltere Başbakanı Theresa May: - "İçişleri Bakanı bütün şüphelilerle ilgili, İngiltere’ye girmelerini önlemeye dönük eyleme geçiyor. Eğer bu kişilerin halihazırda vizeleri varsa bunlar bugün iptal edilecek"
AA muhabirleri, Suudi Arabistan makamlarının gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin konsolosluk binasında gerçekleştiğini kabul etmesinin ardından genç kral adayı Muhammed Bin Selman'a yakınlıklarıyla bilinen ve bazıları görevden alındığı açıklanan 4 ismi araştırdı - Suudi Arabistan Kraliyet Divanı Müsteşarı Bakan Suud Bin Abdullah el-Kahtani, Genel İstihbarat Başkan Yardımcısı Tümgeneral Ahmed Asiri, Kraliyet Muhafızı Albay Mahir Abdulaziz Mutrib ve Adli Tıp Kurumu Başkanı Salah Muhammed Abduh et-Tubeyki, Kaşıkçı cinayetinde "Prens'in adamları" olarak dikkati çekiyor
Gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın ölümüne ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, emniyet güçlerinin Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu bahçesindeki kuyuda arama yapmasına izin verilmediği ortaya çıkmıştı. Gelen son dakika habere göre, Suudiler kuyunun aranması konusunda geri adım attı ve arama için izin çıktı.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez: - "Eğer bana nerede olmam gerektiğini soruyorsanız, İspanya'nın ve stratejik sektörlerin çıkarlarını savunan bir durumdayım" - Sanchez, "korkunç" olarak tanımladığı Kaşıkçı cinayetinin araştırılması ve sorumluların "kanunların ağırlığını hissetmesi" gerektiğini söyledi
Suudi Arabistan yönetiminin Kaşıkçı'nın kaybolması ile ilgili söylediği tüm yalanlar ve soruşturmayı saptırma girişimleri Türkiye'nin başarılı medya stratejisi ile aşama aşama etkisiz kılındı - Trump'ın soruşturma için CIA Direktörünü göndermek zorunda kalması, Beyaz Saray'ın gerek uluslararası kamuoyu gerek iç siyasette maruz kaldığı baskının boyutunu ortaya koydu - ABD'nin siyasi değerlerine meydan okuyan söylemleri nedeniyle pek çok skandalın merkezinde yer alan Trump'ın, Washington Post yazarı bir gazetecinin ölümüyle ilgili tutarsız açıklamalar yapmakta ısrar eden Riyad'ın yanında durma ihtimali giderek azaldı - Kaşıkçı meselesinin çözüm şekli ve Prens Selman'ın kaderi yalnızca Suudi Arabistan içerisindeki dengeleri değiştirmekle kalmayacak, belki de küresel düzenin yeniden tanzim edileceği bir süreci başlatacak
Suudi Arabistan yönetimi, 2 Ekim'de İstanbul Başkonsolosluğu'na girdikten sonra haber alınamayan gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın "konsolosluk binasında yaşanan arbede sonucunda öldüğünü" açıklamıştı. New York Times gazetesi, Suudilerin Cumhurbaşkanı Erdoğan'a rüşvet teklif edildiği, Erdoğan'ın ise sinirlendiği yönünde yazı kaleme aldı
İran Devrim Muhafızları Ordusu komutanlarından İsmail Kevseri, Devrim Muhafızları'nı "terör" listesine alan Suudi Arabistan'ın, Cemal Kaşıkçı cinayetini dünya kamuoyunun dikkatinden kaçırmayı hedeflediğini ifade etti